NATIONAAL JENEVERMUSEUM SCHIEDAM
  • Jenevermuseum
  • Branderij
  • Museummolen
  • Tentoonstellingen
  • Bezoek ons
  • Meer...
    • Krokusvakantie
    • Slijterij
    • Proeverij video's
    • Arrangementen
    • Collectie
    • Online Collectie
    • Educatie
    • Organisatie
    • Vrijwilliger worden
    • Sponsor worden
    • Donateur worden
    • Vriend worden
    • ANBI-gegevens
    • Privacyverklaring
    • Aanmelden nieuwsbrief
    • Links
  • Jaarverslagen
  • Jenevermuseum
  • Branderij
  • Museummolen
  • Tentoonstellingen
  • Bezoek ons
  • Meer...
    • Krokusvakantie
    • Slijterij
    • Proeverij video's
    • Arrangementen
    • Collectie
    • Online Collectie
    • Educatie
    • Organisatie
    • Vrijwilliger worden
    • Sponsor worden
    • Donateur worden
    • Vriend worden
    • ANBI-gegevens
    • Privacyverklaring
    • Aanmelden nieuwsbrief
    • Links
  • Jaarverslagen

Tentoonstellingen

Lezing ‘De kleine goden van het jeneverrijk’ volgeboekt. 

Historicus Leroy Fisscher heeft zich verdiept in Schiedam, jenever en de rooms-katholieke kerk tijdens zijn stage bij het Nationaal Jenevermuseum Schiedam. Zijn bevindingen licht hij zaterdag 21 augustus toe tijdens een lezing, die om 13.00 uur begint. De lezing is getiteld ‘De kleine goden van het jeneverrijk’, naar een citaat van de Schiedamse romanschrijver Daan van der Zee in zijn boek De Brandende Stad.

​De lezing is ook via YouTube te volgen.

Lezing ‘Pelgrimsreize’ van J.H. van Gent.

Foto
De succesvolle serie lezingen in het Jenevermuseum kreeg op zaterdag 4 september een vervolg met een bijzonder verhaal. Historicus David van Gent gaf vanaf 13.00 uur een lezing over zijn betovergrootvader, J.H. van Gent. Tijdens de lezing ‘Pelgrimsreize van J.H. van Gent naar het Heilige Land’ zullen anekdotes over deze Schiedamse brander, zijn pelgrimsreis en over de familie Van Gent centraal staan.
 
David van Gent werkt aan een proefschrift over de Nederlandse rol bij de totstandkoming van het Suezkanaal. In die periode (1855-1869) overlijdt, op 29 november 1859, zijn betovergrootvader, Joannes Hermanus van Gent te Alexandrië. Tijdens de lezing komen toehoorders onder andere meer te weten over de pelgrimsreis die J.H. van Gent naar het Heilige Land maakte samen met de heren Van Leeuwen en Snickers, de latere bisschop van Haarlem.
 
Expositie
De lezing is georganiseerd in het kader van de tentoonstelling ‘Begraven Branders, vergeten begraafplaats aan de Vlaardingerdijk/Schiedam’, waar ook J.H. van Gent uiteindelijk zijn rustplaats vond. Deze expositie is een gezamenlijk initiatief van het Nationaal Jenevermuseum Schiedam en de Historische Vereniging Schiedam. 

Tentoonstelling Straks gaat het Jenever Sneeuwen!
11 november 2022 – 3 februari 2023

Vanaf 11 november is in het Nationaal Jenevermuseum Schiedam de tentoonstelling ‘Straks gaat het jenever sneeuwen’ te zien. In deze tentoonstelling staat drie eeuwen Nederlandstalige jeneverpoëzie centraal. 
 
De titel ‘Straks gaat het jenever sneeuwen’ is gebaseerd op een gelijknamige bundel, waarin 148 jenevergedichten verzameld zijn. ‘De veelheid aan jeneverpoëzie, ook hedendaagse, nodigt ons uit om deze voor het voetlicht te brengen. Jenever kan de Muze wekken, maar komt ook veelvuldig zelfstandig in gedichten voor en wordt daarin bezongen, bejubeld, verguisd en beschuldigd. Het programma spreekt dan ook bewust diverse groepen aan; van poëten tot kroegtijgers en scholieren,’ aldus directeur Diederik von Bönninghausen.
 
Thema’s
In de Melcherszaal krijgen bezoekers vier thema’s gepresenteerd in dichtvorm: Romantiek, Schiedam & Nederland, Matrozen & Soldaten en Jaargetijden. Een vijfde thema – Graan -van Korrel tot Borrel – is in Museummolen De Walvisch te bewonderen.

Samenwerking met de Bibliotheek
Behalve de tentoonstelling worden in nauwe samenwerking met de Bibliotheek Schiedam diverse projecten gerealiseerd. De tentoonstelling wordt geopend met de jaarlijkse ‘Schrijvers aan de Toog’ op 10 november: In een aantal cafés en kroegen wordt voorgedragen uit eigen werk en uit de zeer rijke collectie jenevergedichten. De voordragers zijn landelijk bekende schrijvers en dichters met een duidelijk Schiedamse connectie. Verder worden gezamenlijk evenementen georganiseerd en staan educatieprogramma’s rondom de Poëzieweek (26 januari – 3 februari 2022) op de agenda. Tot slot nodigen het Nationaal Jenevermuseum Schiedam en de Bibliotheek Schiedam alle culturele instanties van Schiedam en omstreken uit om in te haken op deze manifestatie.
 
Tentoonstellingen
‘Straks Gaat het Jenever Sneeuwen’ is op meerdere locaties te ervaren. In de Melcherszaal van het Nationaal Jenevermuseum is er een gedichtenselectie. In Museummolen de Walvisch zijn er gedichten met een graanthema. En vanaf 10 december hebben de vitrines van de Korenbeurs een jeneverthema.
De tentoonstelling is een initiatief van het Jenevermuseum in Hasselt, Belgie.
Foto

Lezing Hans Overheul over jenever en literatuur op zaterdag 21 januari 2023

Neerlandicus Hans Overheul geeft op zaterdagochtend 21 januari - dit keer in het Nationaal Jenevermuseum Schiedam- een lezing over jenever in de literatuur. Hiermee sluit hij aan op de tentoonstelling ‘Straks gaat het jenever sneeuwen’ die tot begin februari is te zien in het museum.

Dit keer dus geen lezing over een boek, maar een programma over gedichten, proza, jenever en Schiedam. Menig schrijver heeft ter inspiratie naar de fles gegrepen. Of dat altijd goed werk opleverde is twijfelachtig. Hoe dan ook ooit werd daar veel minder een geheim van gemaakt dan nu. Schuilgaan achter een zuil jeneverlucht had wel iets artistiekerigs. We gaan het zien. Verder zal Hans spreken over een literair fenomeen: Rynbende Blijmoedig Maandblad. Van 1928 tot eind jaren zestig (met een onderbreking tijdens de oorlogsjaren) gaf Distilleerderij Rynbende een tijdschrift uit ter promotie van hun waren. Een groot aantal destijds bekende schrijvers schreven bijdragen voor dit blad. Enige eis aan deze auteurs was, dat er drank in de verhalen voor moest komen. Het tijdschrift stond in eerste instantie onder redactie van schrijver Herman de Man. Na de oorlog voerde Simon Carmiggelt jarenlang de redactie.

Praktische informatie
Datum: zaterdag 21 januari van 10.30 tot 12.30 uur
Locatie: Nationaal Jenevermuseum Schiedam, Lange Haven 74, 3111 CH Schiedam
Entree: gratis
Vriendelijk verzoek: neem je Museum Kaart mee, als je die hebt.
Foto

Uitnodiging finissage expositie ‘De Molens, het gezicht van Schiedam

Foto
In het Nationaal Jenevermuseum Schiedam is nog tot en met zondag 28 augustus de expositie ‘De Molens, het gezicht van Schiedam’ te zien. De tentoonstelling wordt 28 augustus 2022 feestelijk afgesloten. Tijdens deze finissage houdt historicus Han van der Horst om 16.00 uur een lezing.  

Stichting De Schiedamse Molens gaat samen met de Historische Vereniging Schiedam en Het Nationaal Jenevermuseum ieder kwartaal een lezing organiseren over Schiedam en Vakmanschap onder de naam ‘Schiedams Werk’. De eerste lezing in deze reeks vindt plaats tijdens de finissage op 28 augustus.  

Vakmanschap en Schiedam 
Han van der Horst zal om 16.00 uur het spits afbijten met zijn lezing over de combinatie Vakmanschap en Schiedam. De lezing zal gaan over Schiedamse monumenten, industrieel erfgoed, de kracht van een molen, reclameschilderingen voor de Monopole, drukkerijen, de scheepsbouw, de Glasfabriek en over jenever. 

Bij het Nationaal Jenevermuseum Schiedam is de tentoonstelling tot en met 28 augustus 2022 te bekijken. De finissage start om 15.30 uur. Het Nationaal Jenevermuseum Schiedam is gevestigd aan de Lange Haven 74. De toegang is gratis. Voor bezoek museum geldt de reguliere toegangsprijs.

17 maart – 3 juli 2022 
Tentoonstelling Brandmerk! Verlengd
Brandijzers uit 100 jaar jeneverindustrie  ​

Dit voorjaar is in het Nationaal Jenevermuseum Schiedam de tentoonstelling Brandmerk! Brandijzers uit 100 jaar jeneverindustrie te zien. Vanaf 1881 gebruikten distillateurs steeds vaker beeldmerken om zich te onderscheiden van hun concurrenten. Op de kisten jenever brandde men met een brandijzer het jenevermerk. De tentoonstelling Brandmerk! Brandijzers uit 100 jaar jeneverindustrie laat een groot aantal van deze unieke brandijzers zien. 
Foto

Tentoonstelling Rob van der Ven

Vanaf 24 april is er een tentoonstelling in het Jenevermuseum te bezichtigen, waarin werk wordt getoond van kunstenaar Rob van der Ven.
De tentoonstelling duurt tot en met 23 juni 2022.

In tegenstelling tot voorgaande jaren loopt deze tentoonstelling dwars door bestaande tentoonstellingen heen. Om de werken van Rob van der Ven te kunnen bewonderen krijg je bij de balie van het Jenevermuseum een flyer uitgereikt, die precies aangeeft waar de verschillende stukken staan.

Een uitgebreid interview met Rob van der Ven is hieronder te zien.

Burgemeester onthult ‘Gebrandmerkte’ vriendenfles

De jaarlijkse Vriendenfles van de Vrienden van het Jenevermuseum heeft op zondag 24 april 2022 het licht gezien. Burgemeester Cor Lamers onthulde samen met kunstenaar Rob van der Ven de héél bijzondere fles. Voor het eerst kent de  Vriendenfles géén opgeplakt etiket maar aan vier zijden ingebrande afbeeldingen. 

Het is de achttiende keer dat de Vrienden hun jaarlijkse fles laten verschijnen. De fles bevat de originele moutwijn van het Jenevermuseum en is voorzien van een etiket dat op verzoek door een Schiedamse kunstenaar is ontworpen. Verschillende bekende kunstenaars zoals Jacques Tange, Sjef Hendrickx en Theo Gootjes gingen  Rob van der Ven voor.
De fles is in een oplaag van 150 stuks vervaardigd. Leden van de vereniging Vrienden van het Jenevermuseum kunnen er met een speciaal lidmaatschap exclusief over beschikken.

De onthulling van de Vriendenfles 2022 vond plaats op het terras van het Jenevermuseum, in aanwezigheid van zo’n zestig vrienden. Naast de burgemeester mochten ook de kunstenaar en de directeur van het museum Diederik von Bönninghausen een exemplaar in ontvangst nemen. 

JWTV maakte een sfeerimpressie van deze zondagmiddag.


Lezing Historische Vereniging over ‘De Neut van Nederland’​

De Historische Vereniging Schiedam (HVS) vertelt op zaterdag 2 april 2022 weer het ‘Verhaal van Schiedam’.
Historicus Leroy Fisscher gaat dan nader in op jenever en zijn geschiedenis. Waar kan deze lezing anders plaatsvinden dan in het Nationaal Jenevermuseum Schiedam? Daarom organiseert de HVS deze lezing in samenwerking met het museum. Toegang tot de lezing op de Graanzolder van het museum is gratis.

Nederlandse imago
Het ‘Verhaal van Schiedam’ wordt op zaterdag 2 april verteld door Leroy Fisscher. De historicus studeerde in september 2021 af aan de Universiteit Leiden. Tijdens zijn lezing ‘De Neut van Nederland’ gaat hij in op de vraag waar het typisch Nederlandse imago van jenever vandaan komt. Eerder gaf Fisscher op uitnodiging van de Historische Vereniging Schiedam de drukbezochte lezing 'De Kleine Goden van het Jeneverrijk'.

De lezing op 2 april in het Nationaal Jenevermuseum Schiedam, Lange Haven 74, is gratis te bezoeken. Aanvang is 13.00 uur. Houders van een museumkaart worden gevraagd deze te laten scannen. De Historische Vereniging Schiedam biedt bezoekers voorafgaand aan de lezing een kopje koffie of thee aan.
Foto

Maand van de Geschiedenis 2022 in Schiedam: Wat een ramp! Lezingenreeks in oktober

Programma Alle lezingen, die afwisselend plaatsvinden bij Jeneverie ‘t Spul en het Nationaal Jenevermuseum, beginnen om 15:00 uur en zijn gratis toegankelijk. Vergeet niet om een plekje te reserveren! Voorafgaand aan de lezing is de bar open. Ook naderhand is er gelegenheid om na te praten met een drankje. 

Zaterdag 1 oktober, 15:00 uur: Schiedam in de Middeleeuwen, door dr. Jan Willem Verkaik.

Locatie: Jeneverie ’t Spul, Hoogstraat 92. Reserveren via telefoonnummer: 010-4270642.

Zondag 2 oktober, 15:00 uur: Een ramp voor Schiedam: de drooglegging, door Rob van Klaarwater.
Locatie: Jeneverie ’t Spul, Hoogstraat 92, Schiedam.

Zondag 9 oktober, 15:00 uur: Moord & Brandewijn, door Leroy Fisscher.

Locatie: Nationaal Jenevermuseum, Lange Haven 74.
Reserveren via 
receptie@jenevermuseum.nl. 

Zondag 16 oktober, 15:00 uur: Een rampzalige reis: hoe een Schiedamse familie in handen viel van piraten, door Dennis van Holten.

Locatie: Nationaal Jenevermuseum, Lange Haven 74.

Zondag 23 oktober, 15:00 uur: Stolpersteine in Schiedam, door Peter Groeneweg.

Locatie: Jeneverie ’t Spul, Hoogstraat 92. Reserveren via telefoonnummer: 010-4270642.

Zondag 30 oktober: Kasteelruïnes als stille getuigen, door dr. Jan Willem Verkaik.
Locatie: Jeneverie ’t Spul, Hoogstraat 92, Schiedam. Reserveren via telefoonnummer: 010-4270642.

Foto

Vaste tentoonstellingen

VASTE OPSTELLING
​

Het Jenevermuseum kent, naast de branderij, waar te zien is hoe in het verleden jenever werd gestookt, 2 vaste tentoonstellingszalen.

In deze tentoonstellingszalen wordt ingegaan op de historie van de jeneverindustrie, het proces, de mensen, die er werken en de maatschappelijke betekenis van deze industrie voor Nederland en de rest van de wereld.

De vaste opstelling van het Jenevermuseum werd in 2019 en 2020 compleet vernieuwd.

Het bezoeken van deze zalen is een must voor iedereen, die in de geschiedenis van de jeneverindustrie is geïnteresseerd

Foto

Wisseltentoonstellingen

Naast de vaste opstelling zijn er in het Jenevermuseum ook regelmatig tijdelijke tentoonstellingen.
​Voor iedere tentoonstelling kiezen we een ander thema, met een verrassende invalshoek.
We gebruiken de eigen collectie hierbij als uitgangspunt.
Wisseltentoonstellingen zijn te zien in de Expositiezaal en in de Melcherszaal

Foto
​EXPOSITIEZAAL

Jenever in de Wereld, De verleiding van jenever 
van 2 juni 2020 tot en met eind 2022

De Fransman heeft zijn cognac, de Schot zijn whisky, de Duitser zijn schnaps en de Rus zijn wodka.
En wij? Wij hebben jenever!


In bijna alle uithoeken van de wereld treffen we herinneringen aan van dit typisch Schiedamse product.

In de onlangs vergrootte expositiezaal van het Jenevermuseum wordt ingegaan op de verbreiding en verspreiding van Jenever in de wereld. U kunt daar met eigen ogen zien hoe ver de invloed van Schiedam en zijn jenever reikt.

Recent is aan het thema in deze zaal toegevoegd

het onderwerp: 'Jenever in Nederlands-Indië' tussen 1850 en 1940, waardoor de tentoonstelling nog meer diepgang heeft gekregen.

Melcherszaal. De Stad te Gast

Foto
​De Stad te Gast
Ter versterking van de band met de stad en om organisaties en instellingen de gelegenheid te bieden  zichzelf te presenteren, start het Nationaal Jenevermuseum Schiedam een initiatief met als titel  “De Stad te Gast”. Het is een initiatief voor en door de Stad,  waarvan veel Schiedammers kunnen profiteren. 
 
Het Nationaal Jenevermuseum Schiedam stelt de Melcherszaal beschikbaar voor tijdelijke tentoonstellingen, waarvan het idee en het materiaal wordt aangedragen door een (culturele)instelling of een organisatie uit Schiedam. Het idee moet betrekking hebben op Schiedam en op jenever.
 
Rol van het museum
Het museum stelt de Melcherszaal ter beschikking en organiseert de tentoonstelling samen met de gastorganisator. Waar mogelijk levert het museum objecten en ideeën aan om de tentoonstelling aan te vullen en te verrijken en zo nodig hiervoor fondsen aan te boren.

Stichting De Schiedamse Molens exposeert in het Jenevermuseum

​van 14 juli 2022 tot en met 28 augustus 2022

In de Melcherszaal van het Nationaal Jenevermuseum Schiedam zijn deze zomermaanden allerlei kunstwerken te zien met de molens van Schiedam als onderwerp. Schilderijen vormen het leeuwendeel van de tentoonstelling maar er zijn ook fotoportretten en mixed media te bewonderen.

Samenwerking
De expositie ‘Levend Landschap’ van het Stedelijk Museum Schiedam is de aanleiding voor Stichting De Schiedamse Molens om een deel van haar bescheiden eigen collectie te tonen. Dit resulteerde in de tentoonstelling ‘De Molens, het gezicht van Schiedam’ en een samenwerking tussen drie Schiedamse culturele instellingen.
“Tot aan de komst van de maalderij op stoomkracht vormden de windmolens de basis van de jeneverstokerij. Het is dus vanzelfsprekend dat we de werken in het Jenevermuseum exposeren” aldus directeur Hugo Boogaard. “Dit is mede mogelijk gemaakt door ‘De Stad te Gast’; een initiatief van het Jenevermuseum om andere instellingen in Schiedam ruimte te bieden voor een thema-expositie.”

Wat is er te zien?
Naast schilderijen en foto’s op doek uit de collectie van Stichting De Schiedamse Molens wordt er ook werk getoond van het Stedelijk Museum Schiedam, een particuliere collectie en van kunstenaar Aldo Hoeben. Andere kunstenaars zijn Charles Kemper, Lana Mesic, Piet Groen, Adriaan van der Schouw en Herman Paradies.
Boogaard: “De periode waarin deze kunst is gemaakt bestrijkt het einde van de 19e eeuw, het begin van de twintigste eeuw en begin van de 21e eeuw. Daaruit blijkt dat de molens al eeuwenlang bepalend zijn voor het gezicht van Schiedam.”

​Opening
De feestelijke opening van ‘De Molens, het gezicht van Schiedam’ vindt plaats op donderdag 14 juli vanaf 16.30 uur. Alle molen- en kunstliefhebbers zijn van harte welkom.
De expositie loopt tot en met 28 augustus en is te bezichtigen op dinsdag tot en met zondag van 11.00 - 17.00 uur. Een entreebewijs voor het Nationaal Jenevermuseum Schiedam is dan wel noodzakelijk.

Foto
Foto
Viering van het 30-jarig jubileum van 'Kunst Werkt'

​van 26 november 2021 tot en met 16 januari 2022

Om te vieren dat St. KunstWerkt dertig jaar bestaat zijn dertig deelnemende kunstenaars aan de slag gegaan met de iconische 'kelderfles'. Het resultaat is een verscheidenheid aan kunstwerken gebaseerd op echt Schiedams erfgoed.De kunstenaars nemen de bezoekers mee in het achtergrondverhaal van de tentoonstelling tijdens gratis rondleidingen.
Kijk voor meer informatie kijk op de site van KunstWerkt: www.stichtingkunstwerkt.nl

Foto
Begraven Branders

​van 7 augustus tot en met 7 november 2021

De Historische Vereniging Schiedam en het Nationaal Jenevermuseum Schiedam organiseren van 8 augustus tot en met 7 november 2021 de bijzondere expositie: ‘Begraven Branders, vergeten begraafplaats aan de Vlaardingerdijk/Schiedam’. Op deze tentoonstelling staat de voormalige rooms-katholieke begraafplaats centraal. De bezoeker krijgt een goed beeld van de vergeten begraafplaats aan de Vlaardingerdijk waar vele branders van de toenmalige ‘bovenklasse’ van Schiedam zijn begraven.

Tentoonstelling
Op de tentoonstelling is veel aandacht voor de branders, die aan de Vlaardingerdijk zijn begraven. Zij vormden door hun machtige posities een belangrijk deel van de lokale geschiedenis. De brandersfamilies waren vaak prominent aanwezig in Schiedam, in het bestuur en maatschappelijke organisaties. De brandersfamilies waren dikwijls door huwelijken met elkaar verweven. Dit valt op de begraafplaats aan de hand van de namen op de grafstenen duidelijk te constateren. Sommige namen van bekende branders leven nog voort in de Jeneverstad; denk aan de firma’s Herman Jansen en Nolet.

Er zijn vele foto’s van de ruim twintig branders die op de expositie vertegenwoordigd zijn, maar ook hun bedrijven en producten worden belicht. Ook ander illustratief materiaal is in het Jenevermuseum te bewonderen. Denk aan informatie over de geschiedenis van de branderijen, mouterijen en distilleerderijen, plus etiketten, flessen, bidprentjes en andere kwetsbare collectiestukken. 
Foto
​Proost, Gootjes biedt troost

​van 16 mei tot en met 25 juli 2021


De Vrienden van het Jenevermuseum geven jaarlijks een bijzondere fles uit. Het etiket van deze fles ‘Old Schiedam’ wordt speciaal ontworpen door een Schiedamse kunstenaar. Dit jaar is het etiket voor de Vriendenfles 2021 vervaardigd door de bekende Schiedamse kunstenaar, Theo Gootjes​.

Wanneer we weer opengaan, kan een tentoonstelling van Theo Gootjes worden bezocht die hijzelf uit eigen werk heeft samengesteld onder de titel: Proost, Gootjes biedt troost!
Foto

Verwacht in 2022

Foto
Brandijzers in de Steeg van Sjef Henderickx

Brandijzers, de naam zegt het al, werden gebruikt voor het brandmerken van "kelders" (kisten met jeneverflessen) en van fusten. Elke branderij in Schiedam had zijn eigen specifieke ijzer. Sjek Henderickx heeft deze brandijzers verwerkt in een ontwerp voor de Locomotiefsteeg. 

Door de afdrukken van deze historische brandijzers een plaats te geven in het plaveisel van de Locomotiefsteeg wordt de geschiedenis van de vele merken en soorten jenevers, die Schiedam heeft voortgebracht, levend gehouden.

Voorgaande tentoonstellingen


Benieuwd naar eerdere tentoonstellingen in Museummolen en Jenevermuseum?
Ga dan naar het
 
tentoonstellingsarchief.
Nationaal Jenevermuseum Schiedam | Lange Haven 74 | 3111 CH  Schiedam | 010-2469676 | info@jenevermuseum.nl

Het Nationaal Jenevermuseum Schiedam voldoet aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG).
Bekijk ons Privacybeleid en Privacyreglement.