Historicus Leroy Fisscher heeft zich verdiept in Schiedam, jenever en de rooms-katholieke kerk tijdens zijn stage bij het Nationaal Jenevermuseum Schiedam. Zijn bevindingen licht hij zaterdag 21 augustus toe tijdens een lezing, die om 13.00 uur begint. De lezing is getiteld ‘De kleine goden van het jeneverrijk’, naar een citaat van de Schiedamse romanschrijver Daan van der Zee in zijn boek De Brandende Stad.

Rooms en Rijk

Ter ondersteuning van de tentoonstelling ‘Begraven Branders, vergeten begraafplaats aan de Vlaardingerdijk/Schiedam’ heeft Leroy Fisscher onderzoek gedaan naar vooraanstaande begraven familieleden van branders. Deze verzameling biografische schetsen van Schiedamse katholieke branders zijn gebundeld in het boekwerkje Rooms en Rijk. Gebaseerd op zijn onderzoek geeft hij een lezing over zijn bevindingen. Onder andere familiestructuren en de sociale positie van de katholieke elite komen aan bod.

Schiedam was halverwege de negentiende eeuw een prestigieus katholiek bolwerk. De opkomende moutwijnindustrie maakte de overwegend katholieke branders een belangrijke groep in de Schiedamse gemeenschap. Het is in deze situatie dat in 1851 besloten werd een rooms-katholieke begraafplaats aan te leggen. Op deze begraafplaats onderaan de Vlaardingerdijk liggen dan ook vele Schiedamse branders/distillateurs. Met een gezamenlijke expositie willen het Nationaal Jenevermuseum Schiedam en de Historische Vereniging Schiedam deze begraafplaats aan de vergetelheid ontrukken.

Het Nationaal Jenevermuseum Schiedam en de Historische Vereniging Schiedam organiseren de komende maanden regelmatig lezingen of bijeenkomsten die een relatie hebben met de tentoonstelling. Met de lezing van Leroy Fisscher wordt het spits afgebeten van deze reeks activiteiten.

​De lezing is hieronder live te volgen.

Sinds zaterdag 7 augustus is in de Melcherszaal de expositie ‘Begraven Branders, vergeten begraafplaats aan de Vlaardingerdijk/Schiedam’ te zien. De huidige coronaregels gaven aan een klein gezelschap de gelegenheid de nieuwe directeur Diederik vonBönninghausen te ontmoeten, bij de openingshandeling van wethouder Duncan Ruseler aanwezig te zijn én alvast een kijkje te nemen bij de expositie.

Het Nationaal Jenevermuseum Schiedam heeft deze bijzondere expositie georganiseerd in nauwe samenwerking met de Historische Vereniging Schiedam. Hiermee heeft het museum ook de aftrap gedaan van het project ‘De Stad te Gast’. Verenigingen of organisaties in Schiedam krijgen daarbij de gelegenheid de Melcherszaal te benutten voor hun activiteiten. De Historische Vereniging Schiedam bijt het spits af met de expositie over de rooms-katholieke begraafplaats onderaan de Vlaardingerdijk.

Schoonheid en verval
Deze expositie is bijzonder omdat de bezoeker kennismaakt met de voormalige begraafplaats die in 1849 werd opgericht maar ook met pakweg twintig branders/distillateurs die hier begraven liggen. De expositie toont de schoonheid en het verval van de locatie. In de openingsspeech benadrukte Marianne Ames, voorzitter van de Historische Vereniging Schiedam, dan ook dat ze hoopt dat de expositie ertoe leidt dat we gaan beseffen dat het hier om Schiedams erfgoed gaat.
Directeur Diederik von Bönninghausen hield bij die gelegenheid zijn maidenspeech. Hij refereerde daarin aan de moeilijke periode die musea door de coronapandemie achter de rug hebben. Ook sprak hij vol ambitie en enthousiasme over Schiedam en het Nationaal Jenevermuseum Schiedam. Daarna vatte stadsdichteres Yvette Neuschwanger haar visie op de begraafplaats in een gedicht samen. Dit gedicht is ook na te lezen in de Melcherszaal, als onderdeel van de expositie. Wie ook gelegenheid kreeg om het publiek toe te spreken was Leroy Fisscher, die historisch onderzoek naar de begraafplaats heeft gedaan. De verzameling verhalen die heeft gemaakt over enkele Schiedamse katholieke branders zijn gebundeld in het boekwerkje ‘Rooms en Rijk’. Een eerste exemplaar van deze bundel overhandigde hij aan wethouder Duncan Ruseler. De boekjes zijn tegen kostprijs (5 euro) te koop bij het Jenevermuseum, zo lang de voorraad strekt.
Daarna was het echt tijd voor de officiële opening van de expositie door wethouder Ruseler die speciaal hiervoor zijn vakantie had onderbroken. De gemeente Schiedam is sinds 1972 eigenares van de begraafplaats. Op verzoek van de gemeenteis destijds een aparte werkgroep binnen de Historische Vereniging Schiedam gestart met een inventarisatie van de graven. Ook heeft deze werkgroep de wethouder hier eerder rondgeleid. Daardoor wist hij hoe mooi het daar is maar ook dat het onderhoud ervan niet achterwege mag blijven. De wethouder zegde toe met een plan te komen voor de begraafplaats.

Vooraanstaande branders
Behalve de geschiedenis van de begraafplaats brengt deze expositie tevens het leven en werk van verschillende vooraanstaande branders voor het voetlicht. Van ongeveer twintig branders is een apart paneel met foto’s, reclamemateriaal, krantenknipsels. Denk aan Beukers, Melchers, Herman Jansen, Wittkampf, Kramers, Zoetmulder, De Koning, Nolet, Van Gent, Wenneker en Van der Burg. Allemaal hebben ze hun sporen nagelaten in Schiedam. Zo komen deze branders toch even terug in het Nationaal Jenevermuseum Schiedam.
De expositie is tot 7 november 2021 te zien van dinsdag tot en met zondag van 11.00 tot 17. 00 uur.